el nino güney salınımı ne demek?

El Niño-Güney Salınımı (ENSO), tropikal Pasifik Okyanusu'ndaki deniz yüzeyi sıcaklıkları ve atmosferik basınç desenlerindeki düzensiz değişimleri ifade eden karmaşık bir iklim olayıdır. İki zıt fazı vardır: El Niño ve La Niña. Bu iki faz arasında salınımlar görülür ve bu salınım, küresel hava ve iklim üzerinde önemli etkilere sahiptir.

• El Niño: Normalde soğuk olan doğu tropikal Pasifik Okyanusu'ndaki deniz yüzeyi sıcaklıklarının anormal şekilde ısınmasıdır. Bu ısınma, atmosferik basınçta değişikliklere neden olur ve ticaret rüzgarlarını zayıflatır veya tersine çevirir. El Niño, dünya genelinde kuraklıklara, sellere, sıcak hava dalgalarına ve diğer aşırı hava olaylarına yol açabilir.

• La Niña: El Niño'nun tam tersidir. Doğu tropikal Pasifik Okyanusu'ndaki deniz yüzeyi sıcaklıklarının normalden daha soğuk olmasıdır. La Niña, genellikle daha güçlü ticaret rüzgarları ve batı Pasifik'te daha fazla yağışla ilişkilidir. Bu durum da farklı bölgelerde kuraklıklara ve sellere neden olabilir.

• Güney Salınımı: El Niño ve La Niña ile ilişkili atmosferik basınç değişikliklerini ifade eder. Genellikle "Southern Oscillation Index" (SOI) adı verilen bir indeks ile ölçülür. SOI, Tahiti ve Darwin (Avustralya) arasındaki deniz seviyesi basıncı farkını gösterir. Negatif SOI değerleri El Niño'yu, pozitif SOI değerleri ise La Niña'yı işaret eder.

ENSO'nun oluşumu ve gelişimi karmaşık süreçlerle ilişkilidir ve bilim insanları bu süreçleri anlamak ve tahmin etmek için çeşitli iklim modelleri kullanır. ENSO'nun doğru bir şekilde tahmin edilmesi, tarım, su kaynakları yönetimi, enerji üretimi ve doğal afetlere hazırlık gibi birçok sektör için hayati öneme sahiptir.